เพลงพื้นบ้านล้านนา เพลงคำเมือง เพลงโฟล์คซ็องคำเมือง มีความเกี่ยวพันกันในเชิงวิวัฒนาการอย่างลึกซึ้ง เพลงพื้นบ้านล้านนาส่วนมากแล้วจะเป็นเพลงบรรเลงโดยเครื่องดนตรีล้านนา เช่น ซึง สะล้อ หรือแม้กระทั่งปี่ แน ซึ่งเครื่องดนตรีแต่ละอย่างก็จะมีการใช้เล่นบรรเลงต่างวาระกันไป โดยเฉพาะซึง สะล้อนั้นเป็นเครื่องดนตรีที่เล่นได้ไม่ยาก จึงมักจะเล่นได้ทั้งในยามว่างไปจนถึงการเล่นในพิธีการ เมื่อมีการเล่นเป็นอย่างมากจึงทำให้เพลงพื้นบ้านล้านนามีการสืบทอดต่อกันมาอย่างต่อเนื่องและแพร่หลาย เพลงพื้นบ้านล้านนาจึงอยู่ในวิถีชีวิตของคนล้านนาได้อย่างกลมกลืน
เพลงพื้นบ้านล้านนาในสมัยก่อนไม่ได้มีการจดจารบันทึกไว้อย่างเป็นระบบ จึงทำให้เพลงมีความหลากหลายแตกต่างกันไปแต่ละพื้นถิ่น ทั้งที่มีความแตกต่างกันเล็กน้อยไปจนถึงเป็นคนละเพลงกันไปเลยก็มี เมื่อมีการบรรเลงกันตลอดในชีวิตประจำวัน จึงได้มีการใส่เนื้อร้องเข้าไปให้สอดคล้องกับทำนอง นัยว่าเพื่อใช้ในการร้องเพลงประกอบการแอ่วสาว ไปจนถึงการบรรยายถึงวิถีชีวิตหรือธรรมชาติของผู้คน ซึ่งบางครั้งมีการแต่งเนื้อร้องที่สละสลวย ร้องร่วมกับการบรรเลงเครื่องดนตรีพื้นบ้านจนกลายเป็นเพลงคำเมืองสืบทอดต่อกันเรื่อยมา
ส่วนเพลงโฟล์คซ็องคำเมือง เป็นวิวัฒนาการทางดนตรีที่นำเอาเครื่องดนตรีสากลตะวันตกเข้ามาบรรเลงร่วมกับเพลงพื้นบ้านและเพลงคำเมือง ในระบบบันไดเสียงของเครื่องดนตรีพื้นบ้านกับเครื่องดนตรีสากลมีความแตกต่างกัน จึงต้องมีการปรับเปลี่ยนจังหวะทำนองเพลงบ้างเล็กน้อยเพื่อให้เกิดความลงตัว และบางครั้งก็นำเอาจังหวะทำนองทางตะวันตกเข้ามาใช้บรรเลงร่วมกัน ฟังดูมีเสน่ห์และเป็นเอกลักษณ์ใหม่ที่เป็นที่นิยมในสมัยใหม่ ผู้ที่ทำเพลงโฟล์คซ็องคำเมืองจนกลายเป็นที่นิยมก็คือ คุณจรัล มโนเพ็ชร์ ราชาเพลงโฟล็คซ็องคำเมืองผู้ล่วงลับ
ในบล็อกเพลงคำเมือง Lanna-Songs นี้ มุ่งประสงค์ที่จะรวบรวมเอาเพลงพื้นบ้านล้านนา เพลงคำเมือง และเพลงโฟล์คซ็องคำเมือง มาเผยแพร่ให้กับผู้ที่สนใจทั่วไป โดยผู้สร้างบล็อกพยายามที่จะหาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเพลงนั้นๆ สอดแทรกเพิ่มเติม เพื่อให้เกิดประโยชน์ทั้งด้านความรู้และความบันเทิงไปด้วยกัน ทั้งนี้ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมบล็อก Lanna-Songs สามารถที่จะแสดงความคิดเห็น ติชม เพื่อให้เนื้อหาของแต่ละบทความมีความถูกต้องสมบูรณ์และเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่ต้องการศึกษาต่อไป
หากบล็อกนี้มีข้อติที่ไม่ดี ขอให้เป็นความผิดต่อเจ้าของบล็อกแต่เพียงผู้เดียว แต่หากบล็อกนี้มีคุณความดี ขอให้ผลความดีทั้งหลายตกแก่บรรพบุรุษ ครูบาอาจารย์ ศิลปินทั้งหลายที่ได้ร่วมกันสร้างสรรค์และสืบสานศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านเป็นมรดกตกทอดสู่ลูกหลานจวบจนปัจจุบัน
ขออุทิศคำชื่นชมทั้งหลายแก่ คุณจรัล มโนเพ็ชร์ ศิลปินราชาโฟล์คซ็องคำเมืองผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นต้นแบบนักดนตรีแห่งดินแดนล้านนา คุณจรัลเป็นทั้งครูและผู้ให้ทั้งแรงบันดาลใจและกำลังใจแก่ผมมาโดยตลอด คุณจรัลไม่เคยรู้จักผมเลย แต่ผมรู้จักคุณจรัลเป็นอย่างดีผ่านบทเพลงนับร้อยนับพันที่เขาได้สร้างสรรค์ขึ้นมา ผมได้เรียนดนตรี เรียนกีตาร์ผ่านจังหวะและบทเพลงที่คุณจรัลได้บันทึกเอาไว้ และคงจะไม่เกินเลยไปนักถ้าผมจะเรียกคุณจรัลว่าเป็น "พ่อครู" อีกคนหนึ่งของผม
พ่อครูจรัล มโนเพ็ชร์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น